BEBUKA
Sêrat Babad Tanah Jawi punika aslinipun kaserat ngagem seratan hurup Jawi, kathah ingkang sampun kaserat, kaumumakên, wontên ingkang dèrèng kaserat utawi botên badhe kaserat, namung sumimpen kemawon wontên ing pasimpênanipun para sêpuh, ingkang angsalipun saking tilaranipun para lêluhur ingkang sampun botên wontên. Dene para lêluhur anggènipun sami nyimpeni Sêrat Babad Tanah Jawi punika wau, sakawit asalipun inggih saking nurun sêrat babad gadhahanipun sanès. Ingkang sami kapengin gadhah lajeng gêntos anurun, lajêng katêdhak ing sanès, salajengipun ngantos dados pintên-pintên kadosdene ingkang wonten samangke.
Mênggah sêdyanipun para sepuh anggènipun sami nurun utawi nêdhak wau, sakawit inggih namung badhe kangge simpênan piyambak, kangge waosan pribadi utawi nyêngkanipun kangge waosanipun anak putu ing mangke sageta dados tilaran. Amargi saking menika, pramila panêdhakipun inggih namung sasêkecanipun, manut kajêngipun piyambak, manawi mrangguli ingkang kamanah lêpat, lajeng dipun lêrêsakên, manawi kamanah kirang, lajeng dipun wêwahi, sapiturutipun. Mila inggih botên anggumunakên, dadosipun samangke Sêrat Babad Tanah Jawi wau inggih warni-warni sangêt, benten kaliyan aslinipun. Ugêr wontên ingkang gadhah mèh kenging dipastekaken tertamtu beda kalihan gadhahanipun sanès. Angèl sangêt badhe anyumêrêpi utawi pados pundi ingkang taksih baku miturut aslinipun. Kangge anggampilakên anggen kita pamilih, ingkang kawawas prayogi piyambak sasagêd-sagêd inggih padosa ingkang sêpuh. Ing tata lairipun barang sêpuh punika tertamtu dèrèng kathah ewahipun. Sasampunipun gadhah ancêr-ancêr pamilih ingkang sêpuh, manawi sagêd inggih lajêng madosi wontên ing papan dununging asalipun, inggih punika ing karaton Jawi. Awit Sêrat Babad Tanah Jawi punika dumadosipun tamtu wontên ing karaton. Sarèhning sami-sami karaton, karaton ing Surakarta punika ingkang sêpuh piyambak, milanipun inggih ing ngriku punika dununging Sêrat Babad Tanah Jawi ingkang upamio sampun botên baku, tertamtu inggih dèrèng kathah onyanipun saking Serat Babat Tanah Jawi ingkang baku.
Kalêrêsan, kapustakan ing Lèdhên nagari Walandi anyimpêni sêrat wau, gadhahanipun pamarentah Walandi, pisungsungipun Ingkang Sinuhun Kangjêng Susuhunan Pakubuwana VII kagem pamarentah Walandi ingkang tertamtu taksih baku. Upamio sampun botên baku, tertamtu inggih dèrèng kathah onyanipun. Ingkang lajêng kawêdarakên samangke punika.
Manawi katandhing kalian sêrat babad sanèsipun, utawi Sêrat Babad Tanah Jawi ingkang sampun sumêbar wonten ing bebrayan, botên namung katingal bedanipun kemawon, nanging ugi katingal mênangipun jangkep ugi sêpuh, sarta mênang runtut. Ewadene sanajan sarwa runtut ugi jangkep, manawi sawêg nyariyosakên lêlampahan utawi kawontênan ingkang kamanah èdi tuwin pèni, tlêsih utawi andharipun inggih sanget botên anguciwani.
Mila, anggènipun nyerat/ngêdalakên Sêrat Babad Tanah Jawi ingkang awujud seratan hurup latin punika kajawi kajat niyatipun sageta dados waosan utawi sêsêrêpanipun bangsa Jawi, ugi niyat mêmêtri tilaranipun para pujangga kina ingkang sanget adiluhung punika. Ugi supados langkung gampil kagem generasi-generasi sakpunika anggenipun maos. Mugi-mugi kajat niyat ingkang makaten wau sageta kasêmbadana.
Ingkang nedhak
BABAT TANAH JAWI JILID : I
Isinipun kaca
1. Sajarah wiwit Nabi Adam dumugi para dewa ........................................................... 1
2. Prabu Watugunung ing Gilingwêsi............................................................................ 3
3. Sajarahipun para ratu ing tanah Jawi wiwit saking jumênêngipun
Ratu Bathara Wisnu lan Bathara Brama dumugi nagari Pajajaran ...........................15
4. Lêlampahanipun Siyungwanara ...............................................................................17
5. Radèn Susuruh oncat saking Pajajaran lajêng têtruka wontên ing Majapait ............25
6. Nagari Pajajaran bêdhah. Radèn Susuruh têtêp jumênêng nata ing
Majapait, run-tumurun …..........................................................................................31
7. Lêlampahanipun Arya Dilah................................................................................... 37
8. Radèn Rakmat (Sunan Ngampèldênta). ................................................................. 42
9. Radèn Said (Sunan Kalijaga). ................................................................................ 44
10. Radèn Patah tuwin Radèn Kusèn. .........................................................................45
11. Radèn Bondhan Kajawan. .....................................................................................55
12. Jaka Tarub ..............................................................................................................58
13. Prabu Brawijaya mêmêngsahan kalihan Sunan Giri. ...........................................71
14. Majapait sirna, Dêmak ngadêg ............................................................................76
15. Ngêdêgakên mêsjid ing Dêmak ...........................................................................79
16. Sunan Bonang yasa dêdamêl pusakanipun Ratu Jawi. .........................................82
17. Lêmbu Pêtêng dhaup kalihan Rara Nawangsih ....................................................85
18. Ki Agêng Pêngging. Jaka Tingkir lair. ............................................................... 89
19. Jaka Tingkir suwita dhatêng Dêmak .................................................................. 96
20. Ki Buyut Banyubiru. Jaka Tingkir pêrang kalihan baya ....................................101
21. Pasanggrahan ing Prawata gègèr, maesa ngamuk ..............................................104
22. Ki Agêng Sela malêbêt dados prajurit tamtama dipun tampik ......................... 106
23. Jaka Tingkir dados Adipati ing Pajang ............................................................. 107
24. Ki Agêng Sela nyêpêng blêdhèg ....................................................................... 109
25. Sunan Prawata tuwin Pangeran Kalinyamat dipun cidra ing Arya Jipang ........112
26. Adipati Pajang sowan Sunan Kudus. ................................................................ 114
27. Arya Jipang pêjah awit saking tarekahipun Ki Pamanahan
tuwin Ki Panjawi ............................................................................................ 122
28. Ki Pamanahan bêbadra wontên ing Mataram ................................................. 133
29. Adipati Pajang jumênêng dados Sultan. ......................................................... 141
30. Ki Agêng Mataram tilar donya. Radèn Ngabèi Loring Pasar gumantos,
kaparingan asma Senapati Ing Ngalaga ........................................................... 143
31. Senapati miluta manahipun para mantri pamajêgan ingkang badhe
asok bulu bêkti dhatêng Pajang ........................................................................149
32. Senapati kadhawahan lintang sarta kapanggih kalihan Nyai Rara kidul ........152
33. Sunan Kali rawuh dhatêng Matawis, maoni padalêmanipun
Panêmbahan Senapati .....................................................................................161
34. Sultan Pajang utusan dhatêng Mataram, nyatakakên punapa
èstu Senapati badhe malik tingal .....................................................................164
35. Radèn Pabelan. Tumênggung Mayang dipun tundhung dhatêng Samarang,
lajêng dipun rêbat dhatêng Senapati.................................................................169
36. Sultan Pajang seda, dipun gêntosi putra mantu, Adipati Dêmak......................178
37. Nagari Pajang dipun bêdhah dhatêng Panêmbahan Senapati.
Sultanipun dipun wangsulakên dhatêng Dêmak. Pangeran Banawa jumênêng
Sultan ing Pajang ............................................................................................ 182
38. Kasêktènipun Radèn Rangga, putra Panêmbahan Senapati. ...........................189
39. Sultan Banawa seda. Panêmbahan Senapati nyuwun idi dhatêng Sunan Giri,
jumênêng ratu ing tanah Jawi ............................................................................ 193
40. Panêmbahan Senapati nêlukakên para adipati ing Madiun..............................198
41. Adipati Pasuruhan têluk dhatêng Panêmbahan Senapati ................................ 199
42. Senapati ing Kadhiri nungkul aris dhatêng Wong Agung ing Mataram. .........210
43. Mataram dipun lurugi dêdamêl saking ing Bang Wetan.................................. 222
44. Adipati Pathi mêngsahan kalihan Panêmbahan ing Mataram......................... 232
45. Panêmbahan Senapati ing Mataram seda, dipun gêntosi
Dipati Anom Mataram ................................................................................... 239
46. Adipati Dêmak ambalela dhatêng Mataram.................................................... 241
47. Pangeran Jayaraga kadadosakên adipati wontên ing Panaraga,
nanging lajêng ambalik mêngsah Mataram .................................................... 248
48. Nata ing Mataram seda, dipun gêntosi Pangeran Martapura,
lajêng lèrèh, dipun gêntosi Pangeran Rangsang, ajêjuluk Prabu Pandhita
Cakrakusuma .................................................................................................. 250
49. Kyai Surantani kautus nêlukakên tanah Bang Wetan........................................255
50. Nata ing Mataram tindak badhe nêlukakên Wirasaba........................................263
51. Para Adipati ing Bang Wetan sami saekapraya badhe anggêpuk Mataram ...... 269
52. Nagari Lasêm tuwin Pasuruhan dipun bêdhah dening wadyabala Mataram. .....280
53. Kapal nama pun Domba dados jalaran bêdhahipun nagari Pajang
dening Mataram ................................................................................................. 285
54. Nagari Tuban kabêdhah dening wadyabala Mataram ....................................... 290
55. Madura dipun lurugi wadyabala Mataram ........................................................293
56. Surabaya têluk dhatêng Mataram ...................................................................... 298
57. Adipati Bragola ing Pathi ambalela dhatêng Mataram ..................................... 300
58. Pangeran Pêkik dhaup kalihan Ratu Pandhansari, lajêng
kadhawuhan nêlukakên Panêmbahan ing Giri .................................................. 318
59. Adipati Mandura kadhawuhan ngrêbat Jakarta ................................................. 328
60. Pangeran Silarong kadhawuhan nêlukakên Balambangan ................................ 335
61. Sinuhun Sultan Agung pêpanggihan kalihan Ratu Kidul ................................. 340
62. Sultan Agung seda, dipun gêntosi putra Pangeran Arya Mataram,
ajêjuluk Sunan Mangkurat ............................................................................... 345
63. Pangeran Alit, rayi Sinuhun Mangkurat ambalela, tiwas ing Prang ................. 348
64. Tumênggung Wiraguna campuh kalihan wadya Balambangan. ....................... 356
65. Jurutaman dipun pêjahi, rahipun dados wisa. Sang Prabu
mundhut tiyang èstri, anakipun dhalang gêdhog ingkang
sampun emah-emah kalihan Ki dalêm ...............................................................361
lengkapipun pripun ... ?
ReplyDelete